صادرات کالا به عنوان یکی از پایه‌های کلیدی تجارت بین‌المللی، نقش چشمگیری در رشد اقتصادی کشورها دارد. با این حال، فرآیند صادرات نیز با چالش‌های مختلفی همراه است که یکی از برجسته‌ترین آن‌ها، هزینه‌های بندری است. این هزینه‌ها شامل پرداخت‌هایی است که صادرکنندگان برای خدمات مرتبط با ارسال کالا از بندر متحمل می‌شوند، از جمله بارگیری، انبارداری، و تشریفات گمرکی. شناخت این هزینه‌ها و عوامل موثر بر آن‌ها می‌تواند به صادرکنندگان کمک کند تا برنامه‌ریزی دقیق‌تری داشته باشند و ضمن کاهش هزینه‌ها، رقابت‌پذیری خود را در بازارهای بین‌المللی افزایش دهند.
اگر تجربه صادرات کالا را داشته باشید یا فرآیند بارگیری و ارسال از بندر را دنبال کرده باشید، احتمالاً با پیچیدگی‌ها و هزینه‌های متغیر بندری روبه‌رو شده‌اید. بسیاری از صادرکنندگان معتقدند که این هزینه‌ها اغلب در برنامه‌ریزی مالی آن‌ها نادیده گرفته می‌شود و گاهی منجر به مشکلات غیرمنتظره‌ای می‌شود. در این مقاله، علاوه بر معرفی مهم‌ترین هزینه‌های بندری در صادرات، به بررسی علل بالا بودن آن‌ها و ارائه راهکارهای کاربردی برای مدیریت بهتر این هزینه‌ها می‌پردازیم.
چرا هزینه‌های بندری در صادرات اهمیت دارد؟
هزینه‌های بندری، شامل مجموعه‌ای از پرداخت‌ها برای خدمات مختلف در بندر است که تأثیر مستقیمی بر سودآوری و مدیریت مالی صادرکنندگان دارد. دلایل اهمیت مدیریت این هزینه‌ها عبارت‌اند از:
مدیریت هزینه‌ها: برنامه‌ریزی دقیق برای هزینه‌های بندری می‌تواند به صادرکنندگان کمک کند تا دید شفافی از هزینه‌های پروژه داشته باشند.
افزایش بهره‌وری: کاهش هزینه‌های غیرضروری به بهبود بازده صادرات کمک می‌کند.
تضمین رقابت‌پذیری: مدیریت بهینه هزینه‌ها، صادرکنندگان را قادر می‌سازد تا در بازارهای هدف، قیمت‌های رقابتی‌تری ارائه دهند.
در ادامه، به بررسی دقیق‌تر هر یک از این هزینه‌ها و نحوه مدیریت آن‌ها خواهیم پرداخت:
فرض کنید می‌خواهید یک کانتینر 20 فوتی به بندر شانگهای چین صادر کنید؛ هزینه‌های بندری شما شامل موارد زیر خواهد بود:
1. هزینه‌های THC: هزینه‌های THC (Terminal Handling Charges) به مبالغی اطلاق می‌شود که صادرکنندگان برای جابه‌جایی کانتینرها در پایانه‌های بندری پرداخت می‌کنند. این هزینه‌ها شامل عملیات جابه‌جایی کانتینر از کامیون یا واگن به کشتی و بالعکس است. این عملیات شامل بلند کردن، پایین گذاشتن، و جابه‌جایی داخلی کانتینر در ترمینال می‌شود.
نرخ‌های THC در صادرات
کانتینرهای استاندارد ۲۰ فوتی: به‌طور میانگین حدود ۱۷۷ دلار
کانتینرهای استاندارد ۴۰ فوتی: به‌طور میانگین حدود ۲۶۶ دلار
تفاوت نرخ‌های THC بر اساس نوع کانتینر
هزینه‌های THC بسته به نوع کانتینر می‌تواند متغیر باشد:
کانتینرهای یخچالی :(Reefer Containers) به دلیل نیاز به اتصال به منبع برق برای حفظ دمای کنترل‌شده و استفاده از تجهیزات خاص در پایانه، نرخ بالاتری دارند.
کانتینرهای حمل کالای خطرناک :(Dangerous Goods Containers) این کانتینرها به دلیل رعایت استانداردهای ایمنی و استفاده از تجهیزات یا مناطق خاص در ترمینال، هزینه‌های بیشتری دارند.
کانتینرهای Open Top یا :Flat Rack به دلیل نیاز به عملیات خاص در بارگیری، تخلیه، و نگهداری ایمن، نرخ THC برای این کانتینرها نیز بیشتر است.
به‌طور کلی، مدیریت صحیح هزینه‌های THC می‌تواند به صادرکنندگان کمک کند تا شفافیت مالی بیشتری در پروژه‌های خود داشته باشند و از هزینه‌های غیرضروری جلوگیری کنند.
2. صدور بارنامه: صدور بارنامه به‌عنوان یکی از مراحل کلیدی در فرآیند صادرات، نقش مهمی در تسهیل حمل‌ونقل و انتقال مالکیت کالا ایفا می‌کند. هزینه صدور بارنامه برای هر محموله، مبلغی معادل ۲۱,۰۰۰,۰۰۰ ریال است. این سند، اطلاعات حیاتی شامل جزئیات کالا، مشخصات فرستنده و گیرنده، مسیر حمل، و شرایط حمل‌ونقل را در بر می‌گیرد و به‌عنوان یک قرارداد بین فرستنده، حمل‌کننده، و گیرنده عمل می‌کند.
3. بارگذاری اطلاعات الکترونیک: یکی از مراحل ضروری در فرآیند صادرات است که به ارسال و ثبت داده‌های مرتبط با محموله در سامانه‌های حمل‌ونقل و گمرکی کمک می‌کند. این فرآیند، که هزینه‌ای معادل ۵,۷۷۵,۰۰۰ ریال دارد، شامل ورود اطلاعاتی مانند مشخصات کالا، مسیر حمل، و جزئیات طرفین معامله است. انجام دقیق این مرحله نه‌تنها از تأخیرهای احتمالی جلوگیری می‌کند، بلکه باعث تسهیل در هماهنگی میان بخش‌های مختلف زنجیره تأمین می‌شود. شفافیت و صحت اطلاعات الکترونیکی بارگذاری‌شده، تضمینی برای یک فرآیند حمل‌ونقل بی‌دردسر است.
4. هزینه پلمپ کانتینر: به عنوان یکی از مراحل نهایی در فرآیند صادرات، نقش مهمی در تأمین امنیت محموله‌ها ایفا می‌کند. این هزینه، که به ازای هر عدد پلمپ تحویلی معادل ۹,۵۷۰,۰۰۰ ریال است، برای نصب مهر و موم استاندارد بر روی کانتینرها دریافت می‌شود. پلمپ کانتینرها نه‌تنها از دسترسی غیرمجاز به محموله جلوگیری می‌کند، بلکه در تسهیل تشریفات گمرکی و تضمین سلامت کالا تا مقصد نیز اهمیت بالایی دارد. رعایت استانداردهای پلمپ، اعتماد طرفین معامله و سازمان‌های نظارتی را افزایش می‌دهد.
5. هزینه پیک‌آپ کانتینر خالی: یکی از مراحل ابتدایی در فرآیند صادرات است که به جابجایی کانتینر خالی از دپوی کانتینری به محل بارگیری اختصاص دارد. این هزینه، بسته به مکان و شرایط دپوی کانتینری، متغیر است و معمولاً بین ۱,۵۰۰,۰۰۰ تا ۳,۰۰۰,۰۰۰ ریال قرار دارد. انتخاب دپوی مناسب و مدیریت دقیق این مرحله می‌تواند بر کاهش هزینه‌های کلی و بهینه‌سازی فرآیند صادرات تأثیر بسزایی داشته باشد.
6. هزینه دموراژ و دیتنشن در صادرات: دموراژ (Demurrage) و دیتنشن (Detention): دو هزینه کلیدی در حمل‌ونقل دریایی هستند که به دلیل تأخیر در بازگشت کانتینر خالی یا تأخیر در بارگیری محموله اعمال می‌شوند. این هزینه‌ها بیشتر به صادرکنندگان تحمیل می‌شود و می‌تواند هزینه‌های لجستیکی صادرات را به طور قابل‌توجهی افزایش دهد.
دموراژ در صادرات: دموراژ زمانی اتفاق می‌افتد که صادرکننده پس از بارگیری کانتینر، آن را دیرتر از موعد مقرر به پایانه بندری تحویل دهد. در این حالت، اگر کانتینر بارگیری‌شده به‌موقع به بندر نرسد، احتمال از دست رفتن سرویس کشتی وجود دارد. از طرف دیگر، اگر کانتینر خیلی زودتر از زمان بارگیری به بندر تحویل داده شود، هزینه دموراژ برای اشغال فضای پایانه اعمال خواهد شد.
دیتنشن در صادرات: دیتنشن هزینه‌ای است که در صورت تأخیر در بازگشت کانتینر خالی پس از تخلیه در مقصد اعمال می‌شود. به‌عنوان مثال، اگر صادرکننده پس از تحویل محموله، کانتینر خالی را دیرتر از موعد مقرر به شرکت کشتیرانی بازگرداند، این هزینه از او دریافت می‌شود.
چگونه این هزینه‌ها فرآیند صادرات را تحت تأثیر قرار می‌دهند؟
تأخیر در عملیات بارگیری: عدم هماهنگی در ارسال محموله به بندر می‌تواند منجر به هزینه‌های دموراژ شود.
عدم برنامه‌ریزی مناسب: ناهماهنگی در زنجیره تأمین صادراتی اغلب به وقوع این هزینه‌ها منجر می‌شود و سودآوری صادرات را کاهش می‌دهد.
شما می‌توانید هزینه‌های ذکر شده در مقاله را در جدول زیر مشاهده کنید.
| عنوان هزینه | شرح هزینه | مقدار هزینه |
| هزینه‌های THC | هزینه‌های جابه‌جایی کانتینرها در پایانه‌های بندری (بلند کردن، پایین گذاشتن و جابه‌جایی داخلی) | کانتینر ۲۰ فوتی: ۱۷۷ دلار کانتینر ۴۰ فوتی: ۲۶۶ دلار |
| صدور بارنامه | هزینه صدور بارنامه برای هر محموله، شامل اطلاعات کالا، فرستنده، گیرنده و شرایط حمل و نقل | ۲۱,۰۰۰,۰۰۰ ریال |
| بارگذاری اطلاعات الکترونیک | هزینه ارسال و ثبت داده‌های مرتبط با محموله در سامانه‌های حمل‌ونقل و گمرکی | ۵,۷۷۵,۰۰۰ ریال |
| هزینه پلمپ کانتینر | هزینه نصب مهر و موم استاندارد بر روی کانتینرها برای تأمین امنیت محموله | ۹,۵۷۰,۰۰۰ ریال |
| هزینه پیک‌آپ کانتینر خالی | هزینه جابجایی کانتینر خالی از دپوی کانتینری به محل بارگیری | ۱,۵۰۰,۰۰۰ تا ۳,۰۰۰,۰۰۰ ریال |
| هزینه دموراژ | هزینه‌ای که به دلیل تأخیر در تحویل کانتینر بارگیری‌شده به پایانه بندری دریافت می‌شود | متغیر، بستگی به مدت تأخیر |
| هزینه دیتنشن | هزینه‌ای که برای تأخیر در بازگشت کانتینر خالی پس از تخلیه محموله از مقصد اعمال می‌شود | متغیر، بستگی به مدت تأخیر |
ما در کشتیرانی آریان، تنها به حمل‌ونقل دریایی محدود نمی‌شویم، تلاش می‌کنیم تا با ارائه اطلاعات شفاف و دقیق، به شما کمک کنیم تا با هزینه‌های پنهان مواجه نشوید. کارشناسان ما با تجربه و دانش خود در کنارتان هستند تا فرآیند ترخیص محموله‌تان را بدون نگرانی پیش ببرید.
چنانچه سوال یا ابهامی درباره هر کدام از این هزینه‌ها داشتید، تیم پشتیبانی ما در کنار شماست تا به تمامی پرسش‌های شما مثل پاسخ دهد و تجربه‌ای شفاف و مطمئن از واردات برای شما فراهم کند.
تلفن: 02188772294
واتس اپ: 09036817770
ایمیل: marketing@arianline.com
