در حمل و نقل کانتینری که کوچک‌ترین اشتباه می‌تواند به پیامدهای فاجعه‌باری منجر شود، اهمیت توجه به جزئیات بسیار بالاست. یکی از عوامل مهمی که اغلب موفقیت یا شکست یک محموله را تعیین می‌کند، وزن ناخالص تایید شده (VGM) کانتینر است. اعلام دقیق VGM فقط یک تشریفات اداری نیست، بلکه بخش حیاتی از اطمینان از ایمنی، کارایی عملیاتی و رعایت استانداردهای جهانی حمل و نقل است.
این مقاله به بررسی مفهوم VGM، اهمیت آن و چگونگی رعایت این مقررات توسط متخصصان لجستیک می‌پردازد. از دستورالعمل‌های سازمان بین‌المللی دریانوردی (IMO) گرفته تا بهترین روش‌های اجرا، در این مقاله دیدگاه‌های کاربردی برای بهبود عملیات حمل و نقل دریایی ارائه خواهد شد.
VGM چیست و چرا اهمیت دارد؟
VGM مخفف Verified Gross Mass (وزن ناخالص تایید شده) است که به وزن کل یک کانتینر، شامل محموله و وزن خالی کانتینر (Tare Weight) اشاره دارد. اعلام دقیق VGM برای حفظ ثبات کشتی، اطمینان از استقرار ایمن محموله و جلوگیری از وقوع حوادث ضروری است.
اهمیت VGM را نمی‌توان نادیده گرفت. طبق گزارش شورای جهانی حمل و نقل دریایی، وزن نادرست اعلام‌شده کانتینرها منجر به حوادث جدی، خسارت به کشتی‌ها و حتی تلفات جانی شده است. به عنوان مثال، در حادثه کشتی MSC Zoe در سال 2019، بارگذاری نادرست، باعث افتادن صدها کانتینر به دریا شد. این نمونه‌ها پیامدهای خطرناک عدم رعایت مقررات VGM را به وضوح نشان می‌دهند.
مقررات SOLAS و رعایت VGM
سازمان بین‌المللی دریانوردی (IMO) در سال 2016 اصلاحیه‌ای در کنوانسیون ایمنی جان در دریا (SOLAS) معرفی کرد که براساس آن اعلام VGM تمامی کانتینرها پیش از بارگیری به کشتی الزامی شد. این اصلاحیه به کاهش ریسک‌های مرتبط با وزن نادرست کانتینرها کمک می‌کند.
الزامات رعایت VGM
- اعلام دقیق: فرستنده باید پیش از بارگیری کانتینر، VGM را به اپراتور ترمینال و خط کشتیرانی ارائه دهد.
- روش‌های تایید: فرستنده باید یکی از دو روش تایید وزن را که در ادامه معرفی می شود، انتخاب کند.
- مستندسازی: اطلاعات VGM باید در اسناد حمل و نقل درج شود و عدم رعایت این موضوع می‌تواند منجر به رد محموله یا جریمه می شود.
روش‌های محاسبه VGM
دو روش رسمی برای محاسبه VGM براساس مقررات SOLAS وجود دارد:
روش 1: وزن‌کشی کل کانتینر
- استفاده از باسکول تاییدشده و کالیبره
- این روش دقیق‌ترین اندازه‌گیری را ارائه می‌دهد اما ممکن است پرهزینه و دشوار باشد.
روش 2: محاسبه وزن محموله + وزن خالی کانتینر
- وزن تمامی کالاها، مواد بسته‌بندی و مواد تثبیت‌کننده به همراه وزن خالی کانتینر.
- این روش انعطاف‌پذیرتر است اما مستلزم دقت بالا برای جلوگیری از اشتباهات است.
انواع مسئولیت‌ها در رعایت VGM
رعایت VGM نیازمند همکاری میان چندین ذی‌نفع در فرآیند حمل و نقل است:
مسئولیت فرستنده:
- ارائه VGM دقیق با استفاده از یکی از روش‌های تایید.
- اطمینان از ارسال به‌موقع مستندات به اپراتور یا خط کشتیرانی.
مسئولیت خط کشتیرانی:
- تایید اعلام VGM برای تمامی کانتینرهای بارگیری‌شده.
- رد بارگیری کانتینرهای فاقد VGM تاییدشده.
نقش اپراتور ترمینال:
- اطمینان از پردازش فقط کانتینرهای دارای VGM تاییدشده.
- همکاری با خطوط کشتیرانی و فرستندگان برای رفع مغایرت‌ها.
چالش‌ها و بهترین روش‌ها برای اجرای VGM
چالش‌های رایج:
- کمبود تجهیزات وزن‌کشی: شرکت‌های کوچک یا بنادر دورافتاده ممکن است زیرساخت لازم را نداشته باشند.
- مغایرت داده‌ها: خطاهای مستندسازی می‌تواند عملیات را مختل کند.
- فشار زمانی: برنامه‌های فشرده ممکن است منجر به اعلام وزن نادرست شود.
بهترین روش‌ها:
- آموزش کارکنان: اطمینان از درک صحیح اهمیت VGM و نحوه محاسبه دقیق آن.
- سرمایه‌گذاری در فناوری: استفاده از راه‌حل‌های دیجیتال برای تسهیل اعلام و گزارش وزن.
- همکاری با مراکز باسکول تاییدشده: کاهش مشکلات لجستیکی از طریق همکاری با مراکز معتبر.
- انجام ممیزی‌های منظم: بررسی دوره‌ای فرآیندهای رعایت برای شناسایی نواقص.
نقش فناوری در رعایت VGM
توسعه فناوری، نحوه اجرای VGM را متحول کرده است:
- سیستم‌های وزن‌کشی خودکار: مانند سیستم‌های مورد استفاده در بندر روتردام که اندازه‌گیری دقیق و آنی ارائه می‌دهند.
- ادغام دیجیتال: نرم‌افزارهایی مانند CargoSmart ارتباط بدون نقص بین فرستندگان، خطوط کشتیرانی و اپراتورها را تسهیل می‌کنند.
- فناوری بلاکچین: افزایش شفافیت و جلوگیری از دستکاری یا خطای انسانی در مستندسازی VGM
پیامدهای عدم رعایت VGM
عدم رعایت مقررات VGM می‌تواند پیامدهای جدی قانونی، عملیاتی و ایمنی داشته باشد:
- پیامدهای قانونی: جریمه یا پیگرد قانونی
- تاخیرهای عملیاتی: رد کانتینرهای فاقد VGM تاییدشده
- خطرات ایمنی: مانند حادثه MSC Zoe که نشان‌دهنده خطرات جانی و مالی است
ساخت آینده‌ای ایمن‌تر و کارآمدتر با VGM
اهمیت VGM در حمل و نقل کانتینری، فراتر از یک الزام قانونی است. این موضوع به ایمنی، رعایت مقررات و بهره‌وری عملیاتی مرتبط است. رعایت دستورالعمل‌های SOLAS، استفاده از فناوری و پیروی از بهترین روش‌های صنعتی به شرکت‌های حمل و نقل کمک می‌کند تا عملیات ایمن‌تری داشته باشند.
رعایت VGM فقط وظیفه فرستنده نیست و همکاری بین همه طرف‌ها برای دستیابی به یک زنجیره تامین ایمن‌تر ضروری است. شما میتوانید از کارشناسان ما در شرکت کشتیرانی آریان برای استعلام قیمت کمک بگیرید.
