حمل هوایی کالاهای خطرناک یکی از حساس‌ترین بخش‌های لجستیک بین‌المللی است و رعایت مقررات IATA DGR (Dangerous Goods Regulations) برای ایمنی پرواز، کارکنان و محیط زیست الزامی است. عدم رعایت این مقررات می‌تواند منجر به جریمه، لغو پرواز یا آسیب‌های جدی شود. در این مقاله، شما با تعریف کالاهای خطرناک، طبقه‌بندی آن‌ها، نحوه بسته‌بندی و برچسب‌گذاری، محدودیت‌ها و نحوه اظهارنامه آشنا خواهید شد و خواهید دید چگونه شرکت آریان لجستیک می‌تواند فرآیند حمل و نقل شما را سریع، امن و قانونی مدیریت کند.
کالاهای خطرناک چیستند؟
کالاهای خطرناک موادی هستند که به دلیل ویژگی‌های فیزیکی، شیمیایی یا زیستی می‌توانند سلامت انسان، محیط زیست یا تجهیزات حمل و نقل را تهدید کنند. این کالاها شامل مواد قابل اشتعال، انفجاری، سمی یا عفونی می‌شوند. رعایت اصول ایمنی در حمل و نقل آن‌ها الزامی است.
نمونه کالاهای خطرناک:
- باتری‌های لیتیومی و تجهیزات الکترونیکی با باتری
- مواد شیمیایی خورنده یا قابل اشتعال
- مواد زیستی یا عفونی
- گازهای فشرده و مواد گازدار
- رنگ‌ها، اسپری‌ها و محصولات مشابه
طبقه‌بندی کالاهای خطرناک (IATA DGR)
طبق استاندارد IATA، کالاهای خطرناک به ۹ کلاس تقسیم می‌شوند:
- مواد منفجره
- گازها (قابل اشتعال، غیرقابل اشتعال و سمی)
- مایعات قابل اشتعال
- جامدات قابل اشتعال و موادی که احتیاط ویژه لازم دارند
- مواد اکسیدکننده و پراکسیدهای آلی
- مواد سمی و عفونی
- مواد رادیواکتیو
- مواد خورنده
- سایر مواد خطرناک و ترکیبات ترکیبی
هر کلاس دارای برچسب، رنگ و علامت خاص خود است که باید روی بسته‌بندی درج شود. رعایت این استانداردها از الزامات قانونی و ایمنی حمل هوایی است.
چگونه کالاهای خطرناک شناسایی می‌شوند؟
شناسایی کالاهای خطرناک نیازمند بررسی دقیق برچسب‌ها، ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی و MSDS (Material Safety Data Sheet) است. همچنین هر بسته باید با کد UN Number مشخص شود تا در فرآیند حمل و نقل به‌صورت دقیق دسته‌بندی گردد.
نحوه حمل هوایی کالاهای خطرناک
- تهیه اظهارنامه فرستنده (Shipper’s Declaration): این فرم باید به طور کامل توسط فرستنده پر شود و شامل جزئیات کالا، کلاس، وزن، نوع بسته‌بندی و محدودیت‌های حمل باشد.
- بسته‌بندی استاندارد و برچسب‌گذاری: تمامی بسته‌ها باید طبق استاندارد IATA Packing Instructions بسته‌بندی و دارای برچسب مناسب باشند.
- اطلاع به شرکت هواپیمایی: تاییدیه شرکت هواپیمایی برای حمل کالا الزامی است، زیرا برخی کالاها به دلیل خطرات بالا نیاز به پرواز کارگو (Cargo Only) دارند.
- رعایت محدودیت‌های وزن و حجم: هر بسته و کانتینر باید مطابق قوانین شرکت هواپیمایی و IATA محدودیت‌های مشخص را رعایت کند.
ملاحظات ویژه برای برخی کالاها
باتری‌های لیتیومی:
- باید از شارژ بیش از حد جلوگیری شود
- بسته‌بندی ضد حرارت و ضد ضربه داشته باشند
- تعداد بسته‌ها و ظرفیت باتری باید در اظهارنامه درج شود
مواد عفونی و زیستی:
- بسته‌بندی دوجداره و مهر و موم شده
- ارائه مدارک به شرکت هواپیمایی و رعایت قوانین کلاس B یا A
- انتقال به پرواز کارگو با مجوز و رعایت مقررات بهداشتی
محدودیت‌ها و چالش‌ها
- برخی کالاها فقط با هواپیمای کارگو قابل حمل هستند
- رعایت قوانین مبدا و مقصد الزامی است
- عدم رعایت بسته‌بندی و برچسب‌گذاری می‌تواند منجر به جریمه یا مرجوع شدن محموله شود
دلایل محبوبیت حمل هوایی کالاهای خطرناک
- سرعت بالا و زمان کمتر نسبت به حمل دریایی
- ایمنی بیشتر برای مواد حساس و خطرناک
- ردیابی دقیق و آسان بسته‌ها
مزایای همکاری با آریان لجستیک
- ترخیص سریع بارهای هوایی با داشتن ترخیص‌کاران معتبر
- همکاری با Agentهای معتبر در کشورهای مختلف برای تسهیل ترخیص و تحویل
- ارائه مشاوره رایگان و تخصصی برای حمل کالاهای خطرناک
- مدیریت کامل مدارک، اظهارنامه و استانداردهای بسته‌بندی
برای حمل ایمن و سریع کالاهای خطرناک خود، با ما تماس بگیرید و از مشاوره رایگان کارشناسان آریان لجستیک بهره‌مند شوید. کارشناسان ما شما را در تکمیل اظهارنامه، بسته‌بندی استاندارد و رعایت تمامی مقررات IATA همراهی خواهند کرد.
