در حمل‌ونقل بین‌المللی، به ویژه در حمل دریایی، محاسبه هزینه‌های بندری برای خرده‌بار (LCL – Less than Container Load) یکی از مسائل مهمی است که تجار و شرکت‌های حمل‌ونقل با آن روبه‌رو هستند. برخلاف بار کامل کانتینری (FCL – Full Container Load) که هزینه حمل آن بر اساس هر کانتینر مشخص می‌شود، در حمل خرده‌بار، محاسبه هزینه‌ها پیچیده‌تر است و به عوامل متعددی از جمله حجم و وزن کالا وابسته است. یکی از معیارهای اصلی در این محاسبه، CBM (Cubic Meter) یا متر مکعب است.
در این مقاله، نحوه محاسبه هزینه‌های بندری برای خرده‌بار را بررسی کرده و مفهوم CBM و نحوه تأثیر آن بر هزینه‌های حمل را توضیح خواهیم داد.
مفهوم CBM (متر مکعب) و اهمیت آن در حمل‌ونقل
CBM (Cubic Meter) واحدی است که برای اندازه‌گیری حجم بار در حمل‌ونقل دریایی و حمل و نقل هوایی استفاده می‌شود. این مقدار با استفاده از فرمول زیر محاسبه می‌شود:
طول(متر) *عرض(متر) *ارتفاع(متر) CBM=
هرچه CBM بیشتر باشد، هزینه حمل و هزینه‌های بندری افزایش می‌یابد.
هزینه‌های بندری چیست؟
هزینه‌های بندری شامل تمام هزینه‌هایی است که در بنادر برای بارگیری، تخلیه، نگهداری، جابجایی و ترخیص کالا پرداخت می‌شود. این هزینه‌ها به چندین دسته تقسیم می‌شوند که هر یک از آن‌ها تأثیر مستقیمی بر هزینه کلی حمل‌ونقل دریایی دارند.
انواع هزینه‌های بندری
1.هزینه‌های مربوط به بارگیری و تخلیه (THC – Terminal Handling Charges)
این هزینه مربوط به خدماتی است که در پایانه‌های بندری برای بارگیری و تخلیه محموله از کشتی اعمال می‌شود. این هزینه معمولاً شامل موارد زیر است:
تخلیه کانتینر از کشتی به اسکله.
جابه‌جایی و انتقال کانتینر به محوطه پایانه.
بارگیری کانتینر روی کامیون یا قطار.
2.هزینه‌های انبارداری (Storage Fees)
اگر کالا برای مدت طولانی در بندر باقی بماند، هزینه انبارداری اعمال می‌شود. هزینه انبارداری بسته به مدت‌زمان نگهداری، نوع کالا و امکانات مورد استفاده متفاوت است.
3.هزینه‌های گمرکی و ترخیص (Customs Clearance Fees)
هزینه‌هایی که برای ترخیص کالا از گمرک پرداخت می‌شود، شامل موارد زیر است:
هزینه‌های اسنادی و پردازش مدارک.
هزینه‌های بازرسی و ارزیابی کالا توسط مقامات گمرک.
مالیات و عوارض گمرکی بر اساس نوع کالا و ارزش آن.
4.هزینه دستور تحویل کالا (D/O – Delivery Order Fee)
پس از ورود کالا به بندر مقصد، برای تحویل آن به گیرنده، هزینه‌ای تحت عنوان دستور تحویل کالا پرداخت می‌شود. این هزینه برای صدور مجوز حمل و خروج کالا از بندر است.
5.هزینه حمل‌ونقل داخلی (Inland Haulage Charges – IHC)
این هزینه مربوط به انتقال کالا از بندر به مقصد نهایی از طریق کامیون، قطار یا سایر وسایل حمل‌ونقل زمینی است.
6.هزینه خدمات بندری (Port Service Fees)
این هزینه شامل مواردی مانند:
هزینه استفاده از جرثقیل‌های بندری.
هزینه نگهداری و تعمیر زیرساخت‌های بندری.
هزینه‌های مربوط به امنیت و نظارت بندری.
7.هزینه‌های کانتینر و بسته‌بندی
هزینه‌های مربوط به بسته‌بندی مجدد کالا در صورت نیاز.
هزینه‌های مرتبط با اجاره یا استفاده از کانتینرهای مخصوص مانند یخچالی یا مخزنی.
نحوه محاسبه هزینه‌های بندری برای خرده‌بار (LCL)
در حمل خرده‌بار، هزینه‌ها معمولاً بر اساس وزن حجمی (Chargeable Weight) محاسبه می‌شود که مقایسه‌ای بین وزن واقعی و حجم محموله انجام می‌گیرد:
وزن واقعی (Gross Weight) وزن خالص کالا به کیلوگرم.
وزن حجمی (Volumetric Weight) که بر اساس CBM محاسبه می‌شود.
در حمل‌ونقل دریایی، ۱ CBM معادل حداکثر ۱۰۰۰ کیلوگرم (۱ تن) در نظر گرفته می‌شود. بنابراین، اگر وزن واقعی بار ۶۰۰ کیلوگرم و حجم آن ۲ CBM باشد، هزینه حمل بر اساس ۲ CBM محاسبه خواهد شد. اما اگر وزن واقعی بار ۲۲۰۰ کیلوگرم (بیشتر از ۲ CBM × ۱۰۰۰ کیلوگرم) باشد، هزینه حمل بر اساس وزن واقعی (۲۲۰۰ کیلوگرم) محاسبه خواهد شد.
عوامل تأثیرگذار بر هزینه‌های بندری
1.مقصد و مسیر حمل
هر بندر دارای تعرفه‌های خاص خود برای خدمات مختلف است. بنادر بزرگ معمولاً هزینه‌های پایین‌تری دارند، در حالی که بنادر کم‌تردد ممکن است هزینه‌های بیشتری داشته باشند.
2.نوع کالا و بسته‌بندی
کالاهایی که نیاز به شرایط خاص نگهداری دارند (مانند کالاهای خطرناک یا یخچالی) هزینه‌های بیشتری خواهند داشت. همچنین، نوع بسته‌بندی و میزان فضای اشغال‌شده توسط کالا می‌تواند بر هزینه نهایی تأثیر بگذارد.
3.بیمه و مالیات‌های گمرکی
برخی کشورها هزینه‌های اضافی مانند بیمه اجباری، مالیات بر ارزش افزوده (VAT) یا عوارض گمرکی دارند که باید در محاسبات لحاظ شود.
روش‌های کاهش هزینه‌های بندری برای خرده‌بار
بهینه‌سازی بسته‌بندی: استفاده از بسته‌بندی‌های فشرده‌تر و کاهش حجم کالا می‌تواند هزینه‌های CBM را کاهش دهد.
انتخاب مسیرهای بهینه: استفاده از بنادر با هزینه‌های کمتر و مسیرهای حمل اقتصادی می‌تواند تأثیر زیادی در کاهش هزینه داشته باشد.
مذاکره با شرکت‌های حمل‌ونقل: برخی شرکت‌های حمل‌ونقل تخفیف‌های ویژه‌ای برای مشتریان دائمی در نظر می‌گیرند.
بررسی گزینه‌های LCL/FCL: در برخی موارد، اگر حجم بار نزدیک به ظرفیت یک کانتینر باشد، استفاده از یک کانتینر کامل (FCL) می‌تواند مقرون‌به‌صرفه‌تر باشد.
محاسبه هزینه‌های بندری برای خرده‌بار (LCL) به عوامل متعددی از جمله CBM، وزن کالا، هزینه‌های بندری، مسیر حمل و نوع کالا بستگی دارد. آشنایی با این مفاهیم و استفاده از استراتژی‌های مناسب می‌تواند به بهینه‌سازی هزینه‌های حمل دریایی کمک کند. در نهایت، انتخاب بهترین روش حمل به شرایط خاص کالا و مقصد بستگی دارد و همکاری با شرکت‌های حمل‌ونقل معتبر می‌تواند فرآیند را ساده‌تر کند.
اگر قصد حمل کالاهای خود را دارید و به دنبال انتخاب بهترین کانتینر متناسب با نیازتان هستید، کارشناسان ما در کشتیرانی آریان آماده ارائه مشاوره تخصصی به شما هستند. با ما تماس بگیرید تا بهترین راهکارهای حمل‌ونقل دریایی بین‌المللی را متناسب با نوع بار و شرایط لجستیکی شما پیشنهاد دهیم. همین امروز با ما در ارتباط باشید و حمل‌ونقل بار خود را با خیالی آسوده انجام دهید!
تلفن: 02188772294
واتس اپ: 09036817770
ایمیل: marketing@arianline.com
