اینکوترمز (Incoterms) یا “شرایط تجارت بین‌المللی” مجموعه‌ای از قواعد استاندارد هستند که توسط اتاق بازرگانی بین‌المللی (ICC) تنظیم شده‌اند تا مسئولیت‌ها، هزینه‌ها و ریسک‌های مرتبط با حمل‌ونقل کالا در معاملات بین‌المللی را مشخص کنند. این مقررات برای جلوگیری از سوءتفاهم‌ها و اختلافات میان خریداران و فروشندگان طراحی شده‌اند و به عنوان یک زبان مشترک در تجارت جهانی عمل می‌کنند.
تاریخچه اینکوترمز
اولین نسخه اینکوترمز در سال 1936 منتشر شد و از آن زمان تاکنون چندین بار مورد بازبینی قرار گرفته است تا با تغییرات اقتصادی و نیازهای جدید تجارت بین‌الملل هماهنگ شود. آخرین نسخه اینکوترمز که در سال 2020 منتشر شد، شامل به‌روزرسانی‌هایی در نحوه تخصیص هزینه‌ها، مسئولیت‌ها و روش‌های حمل‌ونقل است.
اهمیت اینکوترمز در تجارت بین‌الملل
اینکوترمز نقش کلیدی در تعیین وظایف هر یک از طرفین در قراردادهای بین‌المللی دارد. استفاده از این مقررات باعث می‌شود که:
- ریسک‌ها و هزینه‌های حمل‌ونقل به‌درستی تخصیص داده شوند.
- شفافیت بیشتری در قراردادهای تجاری ایجاد شود.
- از اختلافات قانونی جلوگیری شود.
- مذاکره و توافق میان خریدار و فروشنده تسهیل شود.
دسته‌بندی اینکوترمز
اینکوترمز به دو گروه اصلی تقسیم می‌شود:
اصطلاحات قابل استفاده برای تمام روش‌های حمل‌ونقل
اصطلاحات ویژه حمل‌ونقل دریایی و آبی
1.اصطلاحات قابل استفاده برای تمام روش‌های حمل‌ونقل
این دسته شامل شرایطی است که برای تمامی روش‌های حمل، از جمله حمل‌ونقل جاده‌ای، ریلی، هوایی و دریایی، کاربرد دارند:
EXW (Ex Works): تحویل در محل فروشنده
فروشنده کالا را در محل تولید یا انبار خود در اختیار خریدار قرار می‌دهد.
خریدار مسئول تمام هزینه‌های حمل‌ونقل، بیمه، ترخیص و ریسک‌های مرتبط است.
این شرایط برای فروشندگانی مناسب است که می‌خواهند کمترین مسئولیت را در تحویل کالا داشته باشند.
FCA (Free Carrier): تحویل به حمل‌کننده
فروشنده کالا را به حمل‌کننده‌ای که خریدار تعیین می‌کند، تحویل می‌دهد.
خریدار از این نقطه به بعد مسئول هزینه‌های حمل و بیمه است.
این روش انعطاف‌پذیری بیشتری در انتخاب روش حمل‌ونقل فراهم می‌کند.
CPT (Carriage Paid To): کرایه حمل پرداخت‌شده تا مقصد
فروشنده هزینه حمل کالا تا مقصد مشخص‌شده را پرداخت می‌کند.
ریسک از لحظه تحویل به حمل‌کننده به خریدار منتقل می‌شود.
مناسب برای زمانی که خریدار نمی‌خواهد مستقیماً با شرکت‌های حمل‌ونقل تعامل کند.
CIP (Carriage and Insurance Paid To): کرایه و بیمه پرداخت‌شده تا مقصد
مشابه CPT است، با این تفاوت که فروشنده موظف به پرداخت بیمه نیز هست.
حداقل سطح پوشش بیمه باید مطابق با شرایط اینکوترمز 2020 باشد.
DAP (Delivered at Place): تحویل در محل مقصد
فروشنده مسئول حمل کالا تا محل تعیین‌شده توسط خریدار است.
خریدار باید هزینه‌های ترخیص و عوارض گمرکی را بپردازد.
مناسب برای زمانی که فروشنده می‌خواهد کنترل بیشتری بر فرآیند حمل داشته باشد.
DPU (Delivered at Place Unloaded): تحویل در مقصد (تخلیه‌شده)
فروشنده کالا را حمل کرده و در مقصد مشخص‌شده تخلیه می‌کند.
خریدار هزینه‌های گمرکی و مالیات را بر عهده دارد.
این اصطلاح برای مواردی مناسب است که نیاز به حمل‌ونقل چندمرحله‌ای باشد.
DDP (Delivered Duty Paid): تحویل با پرداخت حقوق و عوارض گمرکی
فروشنده مسئول تمام هزینه‌ها، از جمله گمرک و مالیات، تا محل خریدار است.
برای خریدار بسیار راحت است اما برای فروشنده تعهدات مالی و قانونی زیادی دارد.
2. اصطلاحات ویژه حمل‌ونقل دریایی و آبی
این گروه شامل شرایطی است که به‌طور خاص برای حمل‌ونقل دریایی و آبی مناسب است
FAS (Free Alongside Ship): تحویل در کنار کشتی
فروشنده کالا را در کنار کشتی در بندر مشخص‌شده تحویل می‌دهد.
از این لحظه به بعد، خریدار مسئولیت حمل‌ونقل و هزینه‌های مرتبط را دارد.
مناسب برای کالاهایی که نیاز به بارگیری مستقیم در کشتی دارند.
FOB (Free On Board): تحویل روی عرشه کشتی
فروشنده کالا را بر روی عرشه کشتی تحویل می‌دهد.
خریدار مسئول حمل‌ونقل و بیمه است.
یکی از پرکاربردترین شرایط در حمل‌ونقل دریایی است.
CFR (Cost and Freight): هزینه و کرایه حمل تا مقصد
فروشنده هزینه‌های حمل را پرداخت می‌کند اما ریسک پس از بارگیری به خریدار منتقل می‌شود.
مناسب برای زمانی که خریدار می‌خواهد مسئولیت بیمه را خود بر عهده بگیرد.
CIF (Cost, Insurance and Freight): هزینه، بیمه و کرایه حمل تا مقصد
مشابه CFR است، اما فروشنده موظف به تأمین بیمه نیز هست.
برای زمانی مناسب است که خریدار بخواهد بیمه کالا توسط فروشنده پرداخت شود.
| اینکوترمز | هزینه حمل‌ونقل | بیمه | ترخیص صادراتی | ترخیص وارداتی | تحویل کالا |
| EXW | خریدار | خریدار | خریدار | خریدار | محل فروشنده |
| FCA | خریدار | خریدار | فروشنده | خریدار | نقطه تعیین‌شده |
| CPT | فروشنده | خریدار | فروشنده | خریدار | مقصد حمل |
| CIP | فروشنده | فروشنده | فروشنده | خریدار | مقصد حمل |
| DAP | فروشنده | فروشنده | فروشنده | خریدار | مقصد تعیین‌شده |
| DPU | فروشنده | فروشنده | فروشنده | خریدار | مقصد و تخلیه‌شده |
| DDP | فروشنده | فروشنده | فروشنده | فروشنده | مقصد خریدار |
| FOB | خریدار | خریدار | فروشنده | خریدار | روی عرشه کشتی |
| CFR | فروشنده | خریدار | فروشنده | خریدار | بندر مقصد |
| CIF | فروشنده | فروشنده | فروشنده | خریدار | بندر مقصد |
اینکوترمز نقش حیاتی در تجارت بین‌الملل دارد و آگاهی از تفاوت‌های آن به خریداران و فروشندگان کمک می‌کند تا قراردادهای بهتری تنظیم کنند.
اگر به دنبال مشاوره تخصصی در مورد حمل و نقل دریایی هستید، کارشناسان کشتیرانی آریان آماده ارائه خدمات و راهنمایی به شما هستند!
تلفن: 02188772294
واتس اپ: 09036817770
ایمیل: marketing@arianline.com
